عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز (IDO) یک ابزار مالی است که در هر ماهیت کریپتویی می‌تواند به عنوان یک روش اساسی برای جلب سرمایه برای پروژه‌های دیجیتال به کار رود. این فرآیند به خصوص در اولین عرضه توکن‌ها یا ارزهای دیجیتال یک پروژه، نقش اساسی دارد و به عنوان یک ابزار حیاتی برای تأمین منابع مالی این پروژه‌ها عمل می‌کند. عملکرد IDO مشابه بازارهای مالی سنتی مانند بورس اوراق بهادر تهران است، که از قدرت مالی بازار سهام برای جمع‌آوری سرمایه استفاده می‌کند.
در IDO ها، افراد می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذاران فعال شرکت کنند و با خرید توکن‌های جدید یک پروژه، به افزایش سرمایه آن کمک کنند. این روش از طریق صرافی‌های غیر متمرکز انجام می‌شود که امکان مستقل بودن از نظارت و کنترل متمرکز را فراهم می‌کند.
با توجه به اینکه این عرضه‌ها به عنوان معرف اصلی جنبه اقتصادی و فرآیند پولی پروژه‌های کریپتویی عمل می‌کنند، امنیت بالا و اطمینان سرمایه‌گذاران از اهداف و مبانی پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این اطمینان به وسیله اجرای عملیات IDO تحت پارامترها و شرایط خاص تعیین شده توسط پروژه، ایجاد می‌شود.
ضمناً به جز IDO، روش‌های دیگری نیز برای تأمین سرمایه و اجرای پروژه‌های کریپتویی وجود دارند، از جمله Initial Coin Offering (ICO) و Initial Exchange Offering (IEO) که هرکدام دارای ویژگی‌ها و مزایای خود هستند. در این مقاله، به صورت مختصر به این روش‌ها نیز اشاره خواهیم کرد و تفاوت‌ها و امکانات هرکدام را بررسی خواهیم نمود.
اگر معامله گر بازار کریپتو هستید، می توانید قیمت تتر، قیمت اتریوم سایر ارز های دیجیتال را در پارسیان کریپتو مشاهده کنید.
عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز یا IDO چیست؟
با بهره‌گیری از قدرت سرمایه‌گذاری و تجربیات فعالان در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، پروژه‌های در مراحل ابتدایی تأسیس خود را با استفاده از این پلتفرم‌ها میکردند. این پروژه‌ها به منظور تأمین منابع مالی خود و توزیع توکن‌های پروژه، به DEXها متوسل شده‌اند. این عمل به صورتی توانمند، جذاب و با بهره‌وری از انگیزه‌های سرمایه‌گذاران انجام می‌شود.
در این روند، سرمایه‌گذاران از طریق قراردادهای هوشمند بر روی پروژه سرمایه‌گذاری می‌کنند و به جای آن توکن‌های بومی پروژه به آنها تعلق می‌گیرد. این مکانیزم باعث می‌شود که صرافی مسئولیت اعتبارسنجی پروژه و بررسی ویژگی‌های آن را بپذیرد و به عنوان عاملیت فروش توکن‌ها (مشابه بازارهای مالی سنتی) عمل کند.
به این ترتیب، صاحبان پروژه با داشتن یک کانال سریع برای جمع‌آوری سرمایه، از این فرصت بهره‌مند می‌شوند و سرمایه‌گذاران نیز با دسترسی به یک فیلتر معتبر، قادر به راستی‌آزمایی توکن‌ها و ارزیابی کلیت پروژه خواهند بود. در این فرآیند، صرافی غیرمتمرکز نیز نقشی فعال به عنوان ابزار پیاده‌سازی این معاملات ایفا می‌کند و در جریان فرآیند سهمی از مزایای این تعامل را به دست می‌آورد.
شرکت در IDO چگونه است؟
عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز (IDO)، که از طریق صرافی‌های غیرمتمرکز همچون باینانس صورت می‌گیرد، یک فرآیند پیچیده و جذاب است که به پروژه‌های کریپتویی این امکان را می‌دهد تا با جلب توجه و حمایت سرمایه‌گذاران، منابع مالی خود را تأمین کرده و توکن‌های پروژه را توزیع کنند.
ابتدا، پروژه برای اجرای IDO باید در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) ثبت‌نام و درخواست خود را ارائه دهد. پس از اعتبارسنجی پروژه توسط DEX، فرآیند اطلاع‌رسانی درباره عرضه توکن‌های پروژه آغاز می‌شود. زمان‌بندی مشخص شده و قیمت اولیه تعیین می‌شود، همچنین تصمیم‌گیری میان صرافی و پروژه درباره تغییرات قیمت، تعداد شرکت‌کنندگان در مزایده، و حداکثر تعداد توکن قابل ارائه به هر سرمایه‌گذار صورت می‌گیرد.
در مرحله بعدی، صرافی لیستی از معامله‌گران مجاز را که احراز هویت شده‌اند و توکن‌های صرافی را برای اعتبارسنجی خریده‌اند، معرفی می‌کند. در آخرین مرحله، زمان عرضه نزدیک می‌شود و در یک بازه زمانی مشخص، با تغییر قیمت‌ها به تناسب با پیشنهادات خریداران، فرآیند IDO آغاز می‌شود. این فرآیند نه‌تنها به پروژه امکان جمع‌آوری سرمایه و اجرای عرضه اولیه را می‌دهد بلکه به سرمایه‌گذاران نیز فرصتی برای شرکت در این ارتباط متقابل را فراهم می‌آورد.
تأمین مالی، به عنوان مرحله اصلی در تعریف هر پروژه کریپتو، جوانب حیاتی و حساسی را دربرمی‌گیرد که اگر با موفقیت انجام نشود، می‌تواند منجر به شکست کلیت پروژه گردد. علاوه بر این نکته حیاتی، تأمین مالی غیر متمرکز همچنین یک ذهنیت منحصر به فرد در سرمایه‌گذاران به دنبال دستیابی به سود و مدیریت ریسک در بازارهای مالی غیر متمرکز را ایجاد می‌نماید.
بنابراین، هر دو طرف این معامله، خالق پروژه و سرمایه‌گذاران بالقوه، نیازمند توجه دقیق به نحوه معرفی توکن‌ها و شیوه عرضه آنها هستند. در این سناریو، بررسی جزئیات عرضه اولیه دیفای و صرافی غیر متمرکز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا افراد با مزایا و ریسک‌های این شیوه تأمین مالی آشنا شوند.در مورد مزایا، عرضه اولیه دیفای و صرافی غیر متمرکز، امکان جذب سرمایه برای پروژه و ارتباط مستقیم با سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کند. این رویکرد به پروژه‌ها امکان می‌دهد تا با جلب حمایت اجتماعی و جمع‌آوری مبالغ مالی مورد نیاز، به اهداف خود دست یابند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران نیز به دلیل شفافیت بالا در فرآیند عرضه اولیه و دسترسی به اطلاعات واضح، می‌توانند تصمیم‌گیری مطمئن‌تری داشته باشند.
اما در کنار مزایا، ریسک‌های مرتبط با این روش نیز وجود دارد. نوسانات بازار، عدم تضمین موفقیت در جذب سرمایه و امکان کلاهبرداری از طریق عرضه اولیه، مسائلی هستند که هر دو طرف باید با آنها مواجه شوند. به همین دلیل، نقدهای اجتناب‌ناپذیری در مورد این شیوه از تأمین مالی وجود دارد که نیازمند به دقت و تجربه در اجرای موفق آن می‌باشد.
مزایای عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز
نقدینگی فوری:
با توجه به اینکه فروش توکن‌ها فوراً پس از عرضه آنها شروع می‌شود، عملیات عرضه IDO یک نقدینگی فوری برای معامله توکن‌ها ایجاد می‌کند. به‌ویژه، صرافی‌های غیرمتمرکز به عنوان مراکز معاملات متنوع، انواع رمز ارزها را پوشش داده‌اند و پتانسیل بالایی برای فروش توکن و کوین‌ها در این صرافی‌ها وجود دارد.
کاربرد فوری:
بلافاصله پس از خرید توکن در صرافی غیرمتمرکز، شما می‌توانید از تمام قابلیت‌هایی که آن ارائه می‌دهد، نظیر استکینگ، حکمرانی یا رأی‌گیری‌های مختلف، بهره‌مند شوید.
هزینه کمتر:
صرافی‌های غیرمتمرکز تا کنون ده‌ها و صدها پروژه دیگر را تأمین مالی کرده‌اند؛ بنابراین، با افزایش تعداد، هزینه معاملات برای سرمایه‌گذاران و صاحبان پروژه، بسیار کمتر از روش‌های دیگر در تعریف توکن‌ها بر بازارهای مبادله خواهد بود.
عدالت در میزان عرضه:
اغلب پلتفرم‌هایی که به سبک IDO توکن‌ها و کوین‌های یک پروژه را عرضه می‌کنند، محدودیت‌هایی بر میزان فروش توکن به هر معامله‌گر درنظر می‌گیرند. این محدودیت‌ها باعث می‌شوند که سرمایه‌گذاران قدرت کمتری در کنترل پروژه و بازار آن داشته باشند.
عدم نیاز به بررسی اولیه:
در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز، پروژه نیازی به عبور از فیلترهای زیاد ندارد و با حداقل‌ترین موانع ممکن، می‌تواند توکن‌های خود را عرضه کند.
معایب عرضه اولیه صرافی غیر متمرکز
ریسک کلاهبرداری:
صرافی‌ها، بهره‌مندی از سابقه بالایی در شناسایی پروژه‌های معتبر دارند، اما عدم انجام بررسی اولیه کافی برای پروژه‌ها همواره خطرناک است. در برخی موارد، توکن‌های عرضه شده از حمایت اجرایی لازم بی‌پشتوانه‌اند. همچنین، برخی پروژه‌ها تنها دارای یک طرح برنامه‌نویسی قابل‌قبول هستند و اهداف و اقدامات عمیقاً بررسی نشده‌اند.
مشارکت دشوار:
مفهوم Whitelist یک لیست اولیه از افرادی است که اجازه مشارکت در مزایده و خرید توکن‌ها را دارند. بیشترین تعداد افراد در لیست سفید محدود است، و هرچه پروژه کیفیت بهتری داشته باشد، درج در این لیست برای معامله‌گران مختصر خواهد شد.
افزایش ناگهانی قیمت:
پس از فروش اولین توکن، قیمت به شکل ناگهانی افزایش می‌یابد و ریسک سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه غیرمتمرکز افزایش می‌یابد. به طور مفصل، ارزش و قیمت ناگهان با یکدیگر اختلاف قابل توجهی پیدا می‌کنند.
نمودار تکنیکال و قیمت دوج کوین را در پارسیان کریپتو مشاهده کنید.
استفاده از الگوریتم‌های معامله:
بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ از ربات‌های معامله‌گری برای خرید در قیمت‌های پایین و افزایش قیمت‌ها با تشکیل تقاضاهای متعدد، استفاده می‌کنند. این روش باعث افزایش ناگهانی قیمت و سپس خروج افراد از بازار می‌شود.
لانچ‌پد (Launchpad Platform); انتخاب پلتفرم IDO
لانچ‌پد به پلتفرم‌هایی اطلاق می‌شود که امکان عرضه توکن‌ها و ارزهای دیجیتال اولیه را در آن فراهم می‌کنند. این پلتفرم‌ها اغلب به عنوان صرافی‌های غیرمتمرکز شناخته می‌شوند که توانمندی تأمین مالی اولیه برای پروژه‌های کریپتو را فراهم می‌کنند. هر چند لانچ‌پد عمدتاً به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز شناخته می‌شود، اما برخی از DEXها بخش عرضه اولیه را به صورت جداگانه مدیریت می‌کنند.
لانچ‌پدهای اختصاصی برای پروژه‌های IDO:
زیرا مثال‌های متعددی از لانچ‌پدهایی که به صورت اختصاصی برای انجام پروژه‌های IDO طراحی شده‌اند، وجود دارد:
Binance
Bounce
BSCPad
CoinxPad
DAO Maker
Ignition
ScaleSwap
Seedify
Starpink
TrustPad
این لانچ‌پدها نقش مهمی در ارائه محیطی مناسب برای عرضه اولیه پروژه‌های کریپتو دارند و سرمایه‌گذاران را قادر به شرکت در IDOهای مختلف می‌کنند.
چگونگی مشارکت در IDO توسط سرمایه گذاران
برای شرکت در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز، امکان دارد که نیاز به یک جایگاه در لیست سفید صرافی (لانچ‌پد) داشته باشید. این لیست در اکثر مواقع بسیار کوتاه است و برای معامله‌گران تازه‌کار فرصت محدودی برای ورود به آن وجود دارد، به‌ویژه اگر پروژه جذابی مورد نظر باشد، شانس شما کاهش می‌یابد.
برای قرارگرفتن در لیست سفید، شما باید پس از انتخاب پلتفرم IDO، حداقل مقدار ممکن از توکن‌های آن را خریداری کنید. هرچه تعداد بیشتری از توکن بومی صرافی را داشته باشید، احتمال ورود به لیست سفید برای شما افزایش خواهد یافت.
همچنین، باید الزامات KYC را برآورده کنید و داشتن کیف پول ارز دیجیتال نیز الزامی است. به‌ویژه در برخی از کشورها، شرکت در IDOها ممکن است ممنوع باشد؛ به عنوان مثال، ایران، آمریکا، و ونزوئلا از کشورهایی هستند که رسماً IDO را تایید نمی‌کنند.
